Na polskim rynku działają setki firm szkoleniowych, które mają w swoich ofertach tysiące wykładów i warsztatów. Duży wybór zwiększa szanse, aby wybrać najbardziej odpowiednie szkolenie dla siebie i firmy. Od nadmiaru może też jednak zakręcić się nam w głowach. Na co więc zwrócić uwagę, by dokonać dobrego wyboru?

Najlepiej zacząć od samego początku, a więc od powodu, dla którego poszukujemy szkolenia dla siebie, przedsiębiorstwa, w którym pracujemy lub firmy, którą sami prowadzimy.

Możliwe, że szkoleniem zainteresowaliśmy się na przykład pod wpływem oferty, którą otrzymaliśmy mailem lub tradycyjną pocztą, albo dzięki pozytywnym opiniom znajomych. Sposoby, w jaki zainicjowane zostanie zainteresowanie szkoleniem mogą być rozmaite, ale jest bardzo ważne, aby tak ważnej decyzji nie podejmować pod wpływem impulsu.

Nawet, jeśli przed nami leży konkretna oferta konkretnej firmy, warto sprawdzić, jakie propozycje będą miały w tym zakresie inne instytucje szkoleniowe. Przede wszystkim jednak powinniśmy ustalić, czy dana oferta naprawdę jest zgodna z naszymi oczekiwaniami.

1. Analiza potrzeb szkoleniowych

Podstawowa zasada, którą warto zapamiętać, jest taka: to szkolenia dobieramy do aktualnych potrzeb (własnych lub firmy), a nie naginamy ich do gotowego programu szkoleniowego, który z jakichś powodów wydał nam się „fajny”.

Warto więc usiąść na kartką papieru i spisać aktualne wyzwania oraz trudności. W ostatnim czasie firma utraciła część rynku na rzecz konkurentów? Być może wynika to z błędów sprzedażowych bądź marketingowych? Atmosfera w firmie psuje się, ponieważ wystąpiły nowe konflikty między pracownikami? Możliwe, że szwankuje komunikacja.

Zadawanie sobie pytań o to, co nie działa lub co wypadałoby usprawnić, to najprostszy sposób odkrycia potrzeb szkoleniowych w organizacji, ale im bardziej szczegółowo potrafimy je określić, tym lepiej. W ich ustaleniu mogą pomóc zarówno wyniki finansowe, jak i ankiety przeprowadzone wśród pracowników, czy też okresowe oceny pracownicze, jeśli w firmie są takowe stosowane.

Dopiero mając gotową listę rzeczy wartych naprawienia lub też umiejętności, które warto rozwinąć, bo jest to podyktowane interesem firmy, przystąpić powinniśmy do poszukiwania takich ofert, które najpełniej wpiszą się w te oczekiwania, a więc pomogą w rozwiązaniu zdiagnozowanego problemu.

2. Analiza programu

Dopiero gdy już wiemy, czego potrzebujemy, możemy spróbować ocenić, czy poszczególne programy szkoleniowe wpisują się we wstępne oczekiwania, a więc czy dają one szanse na rozwiązanie tych problemów, które nakreśliliśmy.

Niestety, różnie bywa ze szczegółowością programów w ofertach różnych firm. Nasze podejrzenia powinna wzbudzić sytuacja, jeśli program szkolenia został opisany jedynie ramowo, a więc nie da się na jego podstawie określić szczegółowych zagadnień, jakie zostaną poruszone. W takiej sytuacji pozostają nam dwa rozwiązania. Pierwsze, to dopytać o szczegóły. Jeśli jednak nasze pytania pozostaną bez konkretnych odpowiedzi, lepiej wziąć pod uwagę dokładniej rozpisane szkolenie innej firmy.

Analizując program szkoleniowy, weźmy pod uwagę, jakie korzyści odniesiemy dzięki udziałowi w danych zajęciach. Najlepiej porównać kilka różnych programów i ocenić je pod kątem tego, czego pozwolą nam się one dowiedzieć i nauczyć. Te, które najmocniej odbiegają od oczekiwań, powinniśmy odrzucić, a pozostałe „dopuścić” do kolejnej tury wyborów.

3. Teoria a praktyka

Istnieją szkolenia, podczas których trener (w tym wypadku raczej wykładowca) skupia się na przekazywaniu wiedzy teoretycznej. Nie zawsze jest to błąd. Takie podejście do przekazywania wiedzy może być akceptowane, jeśli tematem zajęć są na przykład zmiany prawne i aktualne przepisy.

Jednak w większości sytuacji znacznie cenniejsze od teorii są możliwości praktycznego zdobywania wiedzy i ćwiczenia umiejętności. Jeśli uczestnicy szkolenia mają naprawdę wynieść z niego rozwiązania problemów, na które natykają się w swojej codziennej pracy, nie uda się to, jeśli zostanie im zaserwowana wyłącznie dawka suchych informacji.

Szkolenie, nawet jeśli posiada solidną część teoretyczną, powinno dać okazję do przećwiczenia nowych umiejętności w formie warsztatowej. Coraz częściej podczas szkoleń odgrywane są scenki bądź gry symulacyjne. Cenne są także tzw. case studies, czyli przykłady pozwalające dowiedzieć się, jak omawiane rozwiązania faktycznie zostały wykorzystane przez osoby lub całe organizacje.

Techniki, które niejako zmuszają uczestników do aktywności, pełnią także funkcję motywacyjną. Podczas wykładu łatwo po prostu przesiedzieć kilka lub kilkanaście godzin, myślami będąc zupełnie gdzie indziej. Szkolenie, podczas którego trener wymaga zaangażowanej pracy (samodzielnej lub grupowej) nad rozwiązywaniem przykładowych problemów, niemalże wyklucza sytuację, w której czas ten zostałby zmarnowany. Dlatego analizując programy szkoleniowe, warto zwracać dużą uwagę na proponowane metody szkoleń.

4. Opinie i referencje

Jeśli mamy do wyboru kilka podobnych programów szkoleniowych, które spełniają nasze oczekiwania, dobrze zrobimy, porównując między sobą wykładowców oraz instytucje, które są odpowiedzialne za organizacje zajęć.

Zestawiając między sobą firmy szkoleniowe, zwróćmy uwagę na ich doświadczenie. Często na swoich stronach internetowych informują one o klientach, dla których pracowały, czasem zamieszczają także referencje. Dobrze zrobimy, zapoznając się z tymi informacjami. Ich brak może świadczyć o tym, że albo firma jest jeszcze bardzo młoda, albo że dotychczasowi klienci nie byli zadowoleni z jej usług. Możemy porozmawiać także ze znajomymi i dowiedzieć się, czy korzystali oni z oferty którejś z firm, które bierzemy pod uwagę, a jeśli tak, zapytać o ich oceny.

O opinię warto poprosić także w odniesieniu do trenerów. Czy ich wykłady i warsztaty są prowadzone w sposób interesujący, czy wiedza jest przekazywana w atrakcyjny sposób i czy z zajęć można wynieść cenną wiedzę, łatwą do zastosowania w praktyce? Informacje od byłych uczestników szkoleń mogą bardzo ułatwić nam wybór.

Jeśli jednak nie znamy nikogo, kto uczestniczył w szkoleniu prowadzonym przez danego trenera, sprawdźmy, jakie inne zajęcia prowadzi ta osoba. Dzięki Internetowi bez trudu powinniśmy ustalić, czy dany trener specjalizuje się w dziedzinie, którą właśnie jesteśmy zainteresowani, czy może zazwyczaj prowadzi zajęcia o zupełnie innej tematyce lub zakres jego zainteresowań jest tak szeroki, że trudno mówić o jakiejkolwiek specjalizacji.

5. Koszty i sprawy organizacyjne

Ostatnia sprawa, na którą warto zwrócić uwagę, dotyczy kwestii organizacyjnych oraz cen.

Dopiero gdy wiemy już, że każde ze szkoleń, które bierzemy pod uwagę, spełnia nasze oczekiwania i zostanie przeprowadzone przez doświadczonego trenera z dobrej firmy szkoleniowej, możemy porównać takie parametry jak koszty, długość trwania szkolenia i dodatkowe elementy (np. czy udział wiąże się z dojazdem, czy w cenę wliczone jest wyżywienie lub jakie materiały szkoleniowe otrzymają uczestnicy).

Zauważmy przy tym, że jeśli mamy do wyboru dwa identyczne programy szkoleniowe, z których jeden ma zostać zrealizowany w jeden dzień, a drugi w dwa dni, to w praktyce na pewno nie będzie to oznaczało, że z obydwu wyniesiemy tyle samo wiedzy i umiejętności.

Przede wszystkim kierujmy się więc zdrowym rozsądkiem. Zbyt duże rozbieżności cenowe pomiędzy ofertami również powinny wzbudzić naszą czujność. A jeśli coś wydaje nam się dziwne lub niejasne, nie bójmy się pytać. W dobrej firmie szkoleniowej nasze wątpliwości powinny zostać potraktowane poważnie.